Ο Μονόκερως (λατινικά: Monoceros, συντομογραφία: Mon) είναι αστερισμός που σημειώθηκε για πρώτη φορά το 1624 από τον Bartsch και ένας από τους 88 επίσημους αστερισμούς που θέσπισε η Διεθνής Αστρονομική Ένωση.
Ο αστερισμός εισήχθηκε από τον Εβέλιο. Μέρος αυτού βρίσκεται στο βόρειο ημισφαίριο. Εκτείνεται μεταξύ του Ωρίωνα και της Ύδρας, νότια των Διδύμων και βόρεια του Μεγάλου Κυνός. Περιλαμβάνει 76 ορατούς αστέρες από 3ου μέχρι 6ου μεγέθους.
Στον αστερισμό αυτό εμφανίσθηκαν δύο καινοφανείς αστέρες. Ο ένας το 1918 στο μέγιστο της λαμπρότητάς του ως 5.5 μεγέθους, ορατός για γυμνού οφθαλμού, μετέπεσε όμως αργότερα στο ελάχιστο, και έκτοτε παραμένει ως 15ου μεγέθους. Ανακαλύφθηκε από τον Βολφ. Ο έτερος ανακαλύφθηκε το 1939 από τους Χουίπλ και Βάσμαν που πιθανώς έφθασε στο μέγιστο της λαμπρότητάς του 4.5 βαθμού και στη συνέχεια περιέπεσε στο 15.8 βαθμό όπου και παραμένει.
Μονόκερος
Όλες οι παρατηρήσεις έχουν γίνει με τηλεσκόπιο 10” , εκτός αν γίνεται άλλη αναφορά σε τηλεσκόπιο μικρότερης ή μεγαλύτερης διαμέτρου.
Οι κατάλογοι είναι γραμμένοι με το εξής σκεπτικό: Στην αρχή περιλαμβάνουν, επιλεκτικά, κάποια άστρα, που χαρακτηρίζουν τον αστερισμό ή είναι ενδιαφέροντα διπλά ή πολλαπλά. Αυτό γίνεται για να εξοικειωθεί ο παρατηρητής με τον αστερισμό και να ελέγξει τις συντεταγμένες στο τηλεσκόπιό του. Στην συνέχεια περιλαμβάνονται τα λαμπρότερα και διασημότερα αντικείμενα του αστερισμού. Τέλος ακολουθούν τα αμυδρότερα έως πολύ δύσκολα αντικείμενα για μεσαίους μέχρι πολύ έμπειρους παρατηρητές. Στο τέλος του καταλόγου γίνεται αναφορά σε αρκετά αντικείμενα, όχι τόσο διάσημα, αλλά που για τον γράφοντα έχουν και αυτά, μεγάλο ενδιαφέρον.
Να τονιστεί ότι κανείς κατάλογος δεν είναι πλήρης και ότι γίνεται προσπάθεια ν’ ανανεώνονται συνεχώς.
Καλές παρατηρήσεις Δημήτρης Μπαλάσης
